Ο ΑΝΑΜΑΡΤΗΤΟΣ ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΝ ΛΙΘΟ ΒΑΖΕΙ ΣΤΟΝ ΚΩΛΟ ΤΟΥ

 

Δεν είναι απίστευτα εύκολο να κρίνεις άλλους ανθρώπους; Ψωμοτύρι είναι! Σηκώνεις δάχτυλο, λες την γνώμη σου και όλα καλά. Πολλές φορές κρίνουμε, χωρίς να βλέπουμε καν το πόσο υποκριτικό και παράδοξο είναι αυτό που κάνουμε. Αυτό που κρίνεις στον άλλον, ίσως να το κάνεις εσύ ο ίδιος. 

Ο,τι κοροϊδεύουμε, στο τέλος το λουζόμαστε. 

Αλλά, νταξ, δεν μπορώ να το κρίνω (λμαο). Δεν είναι απαραίτητα 100% σατανικά κακό το να κρίνεις, είναι βασική λειτουργία της ανθρώπινης συνείδησης, και κεντρική αφορμή για οποιουδήποτε είδους εξέλιξη. Κανένας δεν γεννιέται με απόλυτη αυτογνωσία, ώστε να ξέρει απο πριν, με τέλεια ακρίβεια, πότε πρέπει να κρίνει και πότε όχι. Το θέμα είναι, όσο μεγαλώνεις, να σκέφτεσαι όλο και πιο πολύ το αντικείμενο της απαξίωσης σου και για ποιο λόγο κρίνεις. Σήκωσε το, το δάχτυλο, οκέι. Θα το στρέψεις, όμως, και στον εαυτό σου κάποια στιγμή; Ή όχι; Θα μάθεις πότε πρέπει να το βουλώνεις, ή θα ανοίγεις αλόγιστα το στόμα σου συνέχεια;

Η ζωή, μου έμαθε πως το χειρότερο που μπορείς να κάνεις είναι το να είσαι απόλυτος με τις γνώμες σου. Δεν λέω πως πρέπει να γίνεις εκκρεμές, και να αλλάζεις συνεχώς τις απόψεις σου, δίχως ζύμωση, αυτό είναι ηλίθιο και διπρόσωπο. Αλλά πάντα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας την σκέψη οτι κάποια στιγμή, ίσως η ιδεολογία μας να αλλάξει. Ίσως δούμε κάτι ή κάποιον απο διαφορετική οπτική γωνία. Και ίσως, άμα κρίνουμε τόσο σθεναρά δίχως να προσπαθούμε να μπούμε στα παπούτσια κάποιου άλλου, καταλήξουμε να φαινόμαστε κλόουνς. 

Άνα το πέρασμα των χρόνων, κατανοούσα πως πρέπει να κρατάω το μυαλό μου ανοιχτό, σταδιακά και με μπέιμπι στεπς, αλλά μια πολύ συγκεκριμένη φάση της ζωής μου λειτούργησε σαν σφαλιάρα απο το σύμπαν για εμένα, σαν να κατέβηκε η ίδια η ουσία της διάστασης μας και να μου είπε βίαια "Μάθε να βουλώνεις το κωλόστομα σου, μωρή μαλακισμένη". Και ο Θεός, γελούσε. 

Παρ' όλα αυτά νιώθω τόσο ευγνώμων, γιατί πήρα αυτό το βίαιο χτύπημα και το μετέτρεψα σε μάθημα, ακριβώς όπως έπρεπε, και με άλλαξε με πολύ όμορφο τρόπο, απο πολλές απόψεις. Το σημαντικότερο ήταν αυτό, πως πρέπει να το βουλώνω περισσότερο, να σκέφτομαι περισσότερο, και να κοιτάω την καμπούρα μου για περισσότερη ώρα. 

Ποιο ήταν αυτό το γεγονός; Ψυχολογικό υπόβαθρο πρώτα. 

Είχα σοβαρή εμμονή, και φύλαγα τρομακτικό μίσος για το θέμα του κεράτου, της απιστίας. Δεν είχα κερατώσει ποτέ, αντιθέτως όλο το πάθος μου ήταν βασισμένο στο γεγονός οτι σχεδόν σε όλες μου τις ερωτικές σχέσεις και σχεδόν σχέσεις, αιωρούνταν ο φόβος του κεράτου, υπήρχε ένα τρίτο πρόσωπο με κάποια μορφή και τρόπο, μια δεύτερη (ή τρίτη ή και τέταρτη ή και πέμπτη) κοπέλα. Είτε σαν απωθημένο, είτε σαν πιθανή απειλή, είτε σαν παράπλευρη ύπαρξη, είτε σαν πρώην, είτε σαν κρυμμένη νυν. Ήταν ένα τεράστιο θέμα για εμένα, ήμουν ο Σίσυφος και το θέμα του κεράτου, όπως και τα τρομακτικά θέματα εμπιστοσύνης μου, ήταν αυτή η τεράστια κοτρόνα που έσπρωχνα αιωνίως σε μια ανηφόρα. 

Είχα πολλές γνώμες, λοιπόν, για το κέρατο και τους παράγοντες του. Πρώτα απ' όλα, προφανώς θεωρούσα με περίσσιο σθένος πως όποιος κερατώνει, πρέπει να τον βασανίσουν δημοσίως στην πλατεία και να τον στείλουν πακέτο συστημένο στο πυρ το εξώτερο. Αυτό είναι το αυτονόητο, που δεν χρειαζόταν παραπάνω ανάλυση. Αλλά...

Εδώ υπάρχει ένα αλλά... 

Έδινα και τεράστιο κομμάτι ευθύνης σε κάποια ή κάποιον που ΕΝ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ πηδάει κάποιον/α δεσμευμένο/νη. Όχι με έναν πικ-μι τρόπο, με έναν "φταίει η πουτάνα που πήδηξε τον γκόμενο μου τρόπο", αλλά προφανώς, επειδή είχα κατα βάση στρέιτ σχέσεις, φαινόταν έτσι. Κατανοούσα το να πηδήξεις κατά λάθος ενα δεσμευμένο άτομο, το να μην ξέρεις για την σχέση του. Αλλά το να γνωρίζεις πως είναι δεσμευμένος/νη και να επιλέξεις συνειδητά να τον/την γαμήσεις; Δίχως να σε νοιάζει για το άλλο πρόσωπο της σχέσης; Μου φαινόταν δαιμονικά κακούργο και σκατόψυχο. Δεν συμφωνούσα με το "φταίει μόνο αυτός/η που είναι σε σχέση". Ναι αυτός/η έχει το 90% της ευθύνης, αλλά το άλλο άτομο τι; Είναι αθώο επειδή δεν έδωσε καμιά υπόσχεση σε κανέναν; 

Είχα βγάλει και μια παρομοίωση, μια αναλογία. 

"Αν μου είσαι παντελώς άγνωστος, και έρθω να σου δώσω μια μπουνιά στα μούτρα, φταίω που σε βάρεσα ή όχι; Θα πω «Δεν πειράζει, επειδή δεν σε ξέρω»; Οπότε, το γεγονός οτι θα πηδήξω τον γκόμενο/α σου, χωρίς καν να σε ξέρω προσωπικά, δεν έχει κάποιο βάρος ευθύνης; Δεν θα μπορούσα απλά να πω «όχι, έχει σχέση»; Γιατί να πάρω μέρος στην δυστυχία κάποιου αγνώστου; Πρέπει να σε ξέρω, για να σεβαστώ την σχέση σου;" 

Και εντάξει ναι, έβγαζε κάποιο νόημα, και ζούσα με αυτό. Θεωρούσα πως όποιος το κάνει αυτό είναι σκουπίδι, και έχει σοβαρά θέματα ανασφάλειας, το να πάει με δεσμευμένο άνθρωπο. Ψάχνει να βρει επιβεβαίωση, "δες με πήδηξα τον γκόμενο/α σου!". Και δεν μπορούσα ΠΟΤΕ να φανταστώ τον εαυτό μου να πηδάει κάποιον δεσμευμένο. Καλύτερα να μου κόψουν πόδια και χέρια, παρά να κάνω τέτοιο κακό σε κάποιον. Και το είχα τηρήσει πλήρως στην ζωή μου. Ακόμα και τις φορές που ανακάλυψα πως κάποιος τύπος που μιλούσαμε είχε σχέση, απομακρυνόμουν απευθείας. Το μίσος όμως, το μίσος που φυλούσα μέσα μου για τα άτομα που "παίρνουν μέρος σε ένα τέτοιο έγκλημα", ήταν τόσο τεράστιο, τόσο ογκώδες, τόσο ασφυκτιωδώς άσχημο. Και προφανώς δημιουργούσε προβλήματα στις σχέσεις μου, σε συνδυασμό με τα τραστ ίσιουζ μου. 

Μετά τον χωρισμό μου, που είχα χρόνο να με ψάξω, άρχισε κάπως να χαλαρώνει αυτό μέσα μου, αλλά να μην αλλάζει. 

Τέλος ψυχολογικού υπόβαθρου, πάμε στο γεγονός.

Λονγκ στόρυ σορτ, γαμήθηκα με δεσμευμένο. Εν γνώση μου. Πάνω απο μια φορά, με τον ίδιο δεσμευμένο. 

Μπαμ, απο τις πιο δυνατές σφαλιάρες της ζωής μου. 

Και τότε ξεκίνησε, ένα απο τα ΠΙΟ άσχημα διαστήματα της ζωής μου. Δεν ερωτεύτηκα, δεν ξεκίνησα παράλληλη σχέση μαζί του, δεν ήταν τίποτα τέτοιο που με πλήγωνε. Για την ακρίβεια, τον ήξερα χρόνια και δεν τον άντεχα σαν άνθρωπο. Μιλούσε πάρα πάρα πολύ, και έβγαιναν μόνο μαλακίες απο το στόμα του. Είχε τόσα παρατημένα κόμπλεξ και ανασφάλειες, που χυνόντουσαν σαν ποτάμι στον χώρο. 

Ήταν επίσης στον κύκλο των φίλων που άραζα εκείνο το διάστημα. Το σπίτι μου είχε γίνει κοινόβιο, και περνούσαμε τέλεια. Και όλα ξεκίνησαν το βράδυ που τυχαία κοιμηθήκαμε στον ίδιο καναπέ. Πρώτο βράδυ, απλά με πήρε αγκαλιά, και άρχισε να μου τρίβεται. Δεύτερο βράδυ το ίδιο. Μετά απο δυο-τρια τέτοια βασανιστικά βράδια, που αγγιζόμασταν μέσα στην ενοχή, απλά ξυπνήσαμε και έγινε. Είχε σχέση για μήνες. Δεν ξέρω τι, γιατί, πως, κάτι με τραβούσε σαν σωματικός μαγνήτης. Ενώ όλη μου η συνείδηση, όλη μου η λογική, ακόμα και τα συναισθήματα μου ούρλιαζαν "ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ;", το σώμα μου κυλούσε σαν λιωμένο σίδερο στο άγγιγμα του. Και δεν ήταν οτι έκανε κάτι πολύ καλά, δεν έκανε κάτι που δεν είχα ξαναζήσει, δεν μπορούσα καν να το εξηγήσω έτσι. Αντικειμενικά, είχα κάνει πολύ πιο ωραίο σεξ. Κάτι όμως, κάτι τόσο εκτός του ελέγχου μου, με τραβούσε πάνω του όπως τα σκατά την μύγα. Όλα έσβηναν, το δευτερόλεπτο που έκανε κίνηση πάνω μου. Δεν είχα ξαναβρεθεί σε τέτοια θέση.

Έγιναν τόσα πολλά σκηνικά γύρω απο το όλο θέμα, που δεν φτάνει μια μέρα για να τα περιγράψω όλα. 

Κυριολεκτικά, σταύρωσα τον εαυτό μου. Έπεσα σε μια πολύ βαθιά κατάθλιψη. Κάθε μέρα ξυπνούσα και με σιχαινόμουν. Δεν τόλμησα καν να το μοιραστώ με τους ανθρώπους που εμπιστευόμουν περισσότερο, γιατί απλά δεν μπορούσα καν εγώ να επεξεργαστώ τις πράξεις μου (πέρα απο τους άλλους λόγους, που θα είναι λογοδιάρροια αν αναλύσω τώρα). Κάθε φορά λέγαμε πως δεν θα ξαναγίνει, είμαστε φίλοι, μόνο για να καταλήξει πάλι να με πλησιάζει με τον ίδιο τρόπο, και εγώ να ενδίδω σαν να ελέγχει κάποιος άλλος το σώμα μου. Χωρίς λόγο. Ούτε τότε, ούτε σήμερα μπορώ να εξηγήσω το τι με οδήγησε σε αυτό. Δεν ένιωθα μοναξιά, δεν ήμουν ερωτευμένη, δεν είχα ανάγκη το σεξ, μάλιστα απο μόνη μου είχα επιλέξει να κάνω αποχή. Τίποτα, τίποτα δεν εξηγούσε τις πράξεις μου. Δεν μπορούσα να κοιμηθώ, έπινα κάθε μέρα, έκλαιγα τις ώρες που οι φίλοι μου κοιμόντουσαν, για να μην με πάρουν χαμπάρι. Έβλεπαν το πως είχαν κρεμάσει τα μούτρα μου, αλλά δεν μπορούσα να εξηγήσω. Και γιατί; Δες με, κάνω αυτό που ποτέ δεν θα έκανα. Κάνω αυτό, για το οποίο έκρινα τόσο σκληρά. Είμαι σκατόψυχη, είμαι αυτό που σιχαίνομαι. Το ανέλυσα, ξανά και ξανά, δεν υπήρχε καμιά λογική εξήγηση. Με μίσησα βαθιά. Ένιωσα ντροπή που δεν είχα ξανανιώσει. 

Μετά απο καιρό, πολύ καιρό, που η κατάσταση είχε σταματήσει, έφτασα σε ένα συμπέρασμα: Κάποια πράγματα γίνονται, απλά για να γίνουν, και να πάρουμε το μάθημα μας. Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε. Συμβαίνουν γιατί πρέπει να συμβούν. Και η εξήγηση ίσως φανεί αργότερα, ίσως παίζουν ρόλο ψυχολογικά που δεν έχουμε πάρει χαμπάρι. Ίσως να έφταιγε πως η όλη κατάσταση ήταν η μόνη πηγή ντοπαμίνης μου για εκείνο το διάστημα, και το σώμα μου ήθελε να τραφεί, και όλο αυτό να ήταν υποσυνείδητο, και γι’αυτό να μην μπορώ ακόμα και τώρα να το εξηγήσω.

Πήρα πολλά, άψογα μαθήματα απο την κατάσταση αυτή. Τιμωρήθηκα, και απο τον εαυτό μου και απο το κάρμα, και πήρα το μάθημα μου. 

Όχι οτι ξαφνικά το θεωρώ πολύ νορμάλ να γίνεσαι το τρίτο πρόσωπο. Σε καμιά περίπτωση. Αλλά μέσα μου δεν έχω εκείνο το φλόγιστρο τυφλού μίσους. Και ούτε θα κρίνω κάποιον τόσο γρήγορα. Κρατάω την γνώμη μου, θεωρώ πως κάτι τέτοιο είναι πολύ λάθος, και δεν θα πράξω με τον ίδιο τρόπο ξανά. Αλλά δεν θα πετάξω την πέτρα, δεν έχω το δικαίωμα να πετάξω καμιά πέτρα, πουθενά και σε κανέναν. Ποια είμαι εγώ να πετάξω πέτρα; Το μόνο που μπορώ να κάνω, είναι να διαφωνήσω κάθετα, να μην πράξω εγώ η ίδια αυτά που θεωρώ λάθος. «Ε τώρα που το έκανες εσύ, το συγχωρείς», όχι. Δεν το συγχωρώ, ούτε στον εαυτό μου, ούτε σε κανέναν, ακόμα. Και όποια επίπτωση υπήρξε, κατα βάση μου άξιζε. Άλλο πράγμα να το συγχωρείς, κι άλλο να σου διδάσκει ταπεινότητα. Άλλο να κρίνω πως αυτό που έκανες είναι λάθος, και μαζί με εμένα να κρίνω και τον εαυτό μου, κι άλλο να σε σταυρώσω σαν να είμαι κάποια άγια.

Είχα τόσες γνώμες για το ποιόν κάποιου και τι τον οδηγεί σε κάτι τέτοιο. Και είδα πως πολλές φορές, μπορεί να ισχύει κάτι τελείως διαφορετικό απο αυτό που εγώ έβγαλα ως πόρισμα. Ή και τα ίδια να ισχύουν, απλά είναι κλοουνιά δική μου το να το καταδικάσω. 

Μπορούμε όλη μέρα να συζητάμε για άλλους ανθρώπους. Και να βγάζουμε την γνώμη μας. Σε τι επίπεδο όμως επηρεάζουμε τον άλλον με τις γνώμες μας; 

Και ακόμα έχω τίγκα έντονες γνώμες για πολλά θέματα. Προσπαθώ να τις αντιμετωπίζω με κατανόηση. Με νηφαλιότητα και ηρεμία, όχι με τυφλό μίσος. Προσπαθώ. Αν προσπαθήσουμε όλοι, ίσως η επικοινωνία αλλάξει πλήρως μεταξύ μας, μεταξύ των ανθρώπων. Το μίσος μπορεί να λειτουργήσει ως εφόδιο, ως λίπασμα, σαφώς. Μα για πόσο θα τρέφεσαι απο αυτό; Για πόσο θα το χρησιμοποιείς για να το πετάς πάνω στον άλλον; Και εν τέλει, θα έχει το αποτέλεσμα που θέλεις; 

Σε άλλο επίπεδο, με έχουν κρίνει και για πράγματα που δεν έχω κάνει. Με έχουν κρίνει για κέρατα που νόμιζαν πως έγιναν, ή για κέρατα που νόμιζαν πως θα γίνουν. Η αδικία που νιώθω απέναντι σε κάτι τέτοιο, καίει τα μέσα μου. Μου βγαίνει μια πολύ τοξική και αντιδραστική συμπεριφορά, τύπου «μάλλον έπρεπε να σε έχω κερατώσει, για να νιώσεις καλύτερα». Νιώθω πως, ο,τι κανόνα κράτησα στην ζωή μου, τον κράτησα τζάμπα, απλά για να με κατηγορήσουν για ένα έγκλημα που δεν διέπραξα. Που συνειδητά κάθε φορά, επέλεγα να μην πράξω.

Καμιά φορά, το μυαλό μας και οι πεποιθήσεις μας «κλειδώνουν» σε μοτίβα και σε παρελθοντικά τραύματα, και κρίνουμε σκληρά, ανθρώπους που σε καμιά περίπτωση δεν αξίζει να τους κρίνουμε τόσο σκληρά, και προσπαθούμε να τους ξεφτιλίσουμε με το μίσος μας.

Τώρα σε μια άλλη νότα, επιστρέφοντας στο πρώτο σκέλος του κειμένου:

Δεν είναι ολοκληρωτικά κακό το να κρίνουμε. Μάλιστα, αν είμαστε ειλικρινείς, το μόνο που μας κρατάει απο το να το κάνουμε, είναι ο φόβος πως θα το κάνουν άλλοι σε εμάς. Και θεωρώ πως είναι ένας φόβος που πρέπει να μετριάσουμε μέσα μας. 

Όσο αστείο και ίσως να ακούγεται, πρέπει να συμφωνήσω σε αυτό που λένε μερικοί, οτι έχουμε αρχίσει να γινόμαστε υπερευαίσθητοι. Δεν παραπονιέμαι, σε καμιά περίπτωση. Επιτέλους έχει αρχίσει να γίνεται αυτονόητο το αυτονόητο, η ενσυναίσθηση, η συμπάθεια. Η επίγνωση οτι οι λέξεις και οι πράξεις μας μπορούν να ενοχλήσουν τον συνάνθρωπο μας. Αυτή η σχεδόν ανεπαίσθητη υπερβολή, μπορεί σε ορισμένα σημεία να είναι εκνευριστική, αλλά δείχνει πως είμαστε στον δρόμο για την κοινωνική ισορροπία. Αυτό που θέλω να πω, με λίγα λόγια, είναι πως πρέπει να αποκτήσουμε και λίγο παχύ δέρμα. Να μάθουμε πως στην τελική, ένα επικριτικό βλέμμα ή μια επικριτική κουβέντα, έχει μόνο όσο βάρος της δίνουμε. Και μην φανταστείτε, δεν το λέω σαν να το έχω καταφέρει. Και εγώ στην προσπάθεια είμαι. 

Όμως δεν μπορούμε να εναποθέτουμε όλη την συναισθηματική μας ακεραιότητα στους άλλους, για πάντα. Πρέπει και εμείς να είμαστε σε θέση να φιλτράρουμε τις κριτικές των άλλων, απο το να κλαιγόμαστε συνεχώς για ασόβαρες καταστάσεις. Δεν μιλάω για περιπτώσεις μισαλλοδοξίας ή συστηματικής προκατάληψης προφανώς.

Όσο έχω εγώ δικαίωμα να εκφράσω με άξεστο τρόπο την άσχημη κριτική μου, έτσι μπορεί και ο άλλος να έρθει να μου πει «Ξέρεις κάτι; Στ’αρχίδια μου την γράφω την γνώμη σου». Ή «Με προσβάλει αυτό που μου λες, αλλά γιατί μου το λες;». Και το αντίστροφο. 

Το νόημα και ο στόχος, σε όλα, είναι η ισορροπία. Είναι να σκεφτόμαστε λίγο παραπάνω πριν κρίνουμε, και απο την άλλη, να σκεφτόμαστε πως οι απόψεις είναι σαν τις κωλοτρυπίδες, όλοι έχουν μια, και δεν έχουν όλες το ίδιο βάρος, και ούτε πρέπει να τους το δίνουμε.

Οι αρνητικές απόψεις, είναι σημάδι υγιούς νου, για εμένα. Υπάρχει ηθική στο να μην κρίνεις τίποτα αρνητικά; Νομίζω πως όχι. Ακριβώς όπως με το να έχεις μια κακή κουβέντα να πεις για όλους και για όλα.

Δηλαδή, για όνομα, πόσο εφικτό είναι να είσαι σε όλα αναμάρτητος; Οπότε κι απο την άλλη, βλέπω πως είναι λάθος αυτό το καινούργιο κύμα μηδενικής κριτικής. 

Τέλος πάντων, θέλω να καταλήξω σε ένα πράγμα: Το βασικό είναι να βλέπεις αν πληγώνεις κάποιον με την κριτική σου και γιατί τον πληγώνεις, όχι να μην κρίνεις καθόλου. Και απο την άλλη, να ελέγχεις το πότε τρως τρίγκερ απο μια κακή κουβέντα που ήρθε πάνω σου, και γιατί. Λέω κάτι λάθος;